Schil ik best mijn appel? Of moet ik steeds mijn fruit en groenten wassen? Deze vragen werden al verschillende keren in de media gesteld. Maar zijn gewasbeschermingsmiddelen nu echt ongezond? En is biologische landbouw beter?
De realiteit is dat bijna al de groenten en fruit die we in de supermarkten vinden, bespoten zijn. Het klimaat in het westen is nu eenmaal gunstig voor allerlei ziekten en schimmels die vochtigheid nodig hebben. Zonder deze middelen is het hier bijna niet mogelijk om fruit te telen. Ook moeten wij als fruitteler rekening houden met de ethische standaarden van de consument. Zij hebben liever een appel of peer zonder ‘plekjes’.
De gewasbeschermingsmiddelen hebben het ons mogelijk gemaakt om op een beperkte ruimte fruit en groenten te telen aan democratische prijzen. Ook worden voedselverliezen tijdens transport hierdoor beperkt. Genoeg voordelen voor de teler dus. Maar ook voor jou als consument?
Strenge controles
We willen dadelijk stellen dat bespoten fruit 100% veilig en gezond is. Het is nog steeds beter om een bespoten appel te eten, dan er geen te eten. Daarbij is een teveel aan suiker en zout in onze voeding gevaarlijker en is slechts 0,01% van alle minder goede stoffen die we binnenkrijgen door de mens toegevoegd.
Om je toch nog verder gerust te stellen, worden er strenge controlestandaarden gesteld door o.a. het FAVV door middel van een MRL, het maximale residu limiet. Dit is de wettelijk vastgelegde maximale hoeveelheid van een pesticide dat in een gegeven levensmiddel aanwezig mag zijn. De wettelijke MRL’s zijn zo laag dat iemand al onnoemlijk veel van een lichtjes gecontamineerd voedingsproduct moet eten alvorens er een schadelijk effect op de gezondheid optreedt. Resten zijn dus verwaarloosbaar klein.
Naast het MRL wordt er ons ook een wachttijd opgelegd. Dit is de minimale tijd die voorbij moet gaan na het behandelen tot er geoogst mag worden. Ook wordt er pas ingegrepen wanneer er economische verliezen zijn.
Supermarkten leggen nog hogere eisen op. Als averechts effect zou dat kunnen hebben dat ziektes en plagen sneller resistent worden omdat telers niet altijd meer gepast kunnen ingrijpen.
Is biologisch fruit gezonder?
Een belangrijk verschil tussen biologische teelt en de gangbare landbouw is de aard van de gewasbescherming. Biologisch fruit is namelijk ook bespoten. Hier worden enkel de natuurlijke middelen gebruikt zoals koper en zwavel.
Het voordeel voor het milieu ontkennen we niet. Het is een andere manier van werken met aandacht voor ander leven en bodem. Dat biologische teelt gezonder is beweren we dan weer niet. Er is geen reden om aan te nemen dat chemische bestrijdingsmiddelen ongezonder zouden zijn dan natuurlijke. Op deze chemische varianten is uiteindelijk ook veel meer onderzoek gedaan.
Verder worden chemische gewasbeschermingsmiddelen ook gemaakt uit natuurlijke moleculen die synthetisch geproduceerd worden om grondstoffen en energie te beperken. Hier bij worden moleculen uit een chrysant gebruikt bijvoorbeeld.
Daarnaast is de fruitteelt de sector die het meest beroep doet op biologische middeltjes als alternatieve bestrijdingswijze. Geïntegreerde gewasbescherming is hier namelijk zelfs verplicht. Dit wil zeggen dat de gewasbeschermingsmiddelen hier op een verantwoorde wijze worden ingezet, er mechanische onkruidbestrijding en feromoonverwarring worden gebruikt en er natuurlijke vijanden van plaaginsecten ingezet worden.
Dus niet wassen of schillen?
De meeste gewasbeschermingsmiddelen lossen niet op in water, ze zouden er anders gewoon af regenen en hun werk niet kunnen doen. Nogmaals, de overgebleven residu’s zijn zo klein dat ze geen effect hebben op de gezondheid. Een betere reden om je fruit te wassen is om hygiënische redenen. Zo kan er stof op de appel achterblijven, en is hij waarschijnlijk door heel wat andere handen gepasseerd voordat hij in je mond belandt.
De meeste bestrijdingsmiddelen (die er al op de appel zouden achterblijven) zitten op de schil. Maar in die schil zitten net ook het meeste vitaminen. Je kan dus beter je appel mét schil én eventuele bestrijdingsmiddelen opeten. Dan ben je nog steeds gezonder bezig dan een appel te eten zonder schil.
