SINT-TRUIDEN De omzet van de Vlaamse fruitsector is dit jaar ondanks een volumestijging met liefst 11,7 procent gedaald, zo blijkt uit het jaarrapport van de Boerenbond. “De rentabiliteit van de appelen- en perenteelt is naar een absoluut dieptepunt gezakt.”
HBVL - Ruben Steegen
Nadat federaal landbouwminister Denis Ducarme (MR) dit voorjaar al de Belgische fruitteelt als sector in crisis erkende, komen de cijfers van de Boerenbond niet als een verrassing. “Zeker voor de Vlaamse appel- en fruitboeren was 2019 een gitzwart jaar”, weet woordvoerder Vanessa Saenen van de Boerenbond. “De rentabiliteit van de teelt van appelen en peren zit ver onder het gemiddelde.”
Perenboeren likken nog altijd hun wonden van de Ruslandboycot. Daarnaast had het fruit te lijden onder de droge, hete zomer van 2018. “Die heeft de kwaliteit van de peren geen goed gedaan, waardoor ook de prijzen lager lagen. Appelboeren noteerden dan weer in heel Europa recordoogsten, met een overaanbod en keldering van de prijzen tot gevolg. Dat alles heeft geleid tot een omzetdaling van net geen twaalf procent voor de Vlaamse fruitsector.”
Verkopen met verlies
Directeur en professor Dany Bylemans van het Truiense Proefcentrum Fruitteelt bevestigt de huidige malaise in de fruitsector. “Het water staat heel wat Haspengouwse appel- en perenboeren tot aan de lippen”, legt Bylemans uit. “De prijzen die ze vandaag op de veiling krijgen, zijn onhoudbaar. Verschillende telers verkopen met verlies.”
Toch gloort er voorzichtig licht aan de horizon. “In grote delen van Oost-Europa en Italië is de appelen- en perenoogst deze zomer mislukt. Daardoor is er opnieuw een beter evenwicht tussen vraag en aanbod. Helaas heeft dat vandaag nog niet tot betere marktprijzen geleid, maar ik verwacht de komende maanden wel een prijscorrectie voor de peren. Voor appelen is dat minder zeker. Die teelt staat in België al enkele jaren onder druk door de toegenomen concurrentie uit Oost-Europa.”
De Belgische fruitsector telt vandaag nog 10.354 hectare peren en 5.805 hectare appelen. “De verschuiving van appelen naar peren heeft zich ook in 2019 verder doorgezet”, bevestigt Vanessa Saenen. “Daarnaast zien we een toegenomen diversificatie. Met de teelt van onder meer frambozen, bessen en kersen wordt ingespeeld op nieuwe consumptietrends.”
Ook Bylemans ziet die diversificatie als dé toekomst voor de sector. “Hier in Limburg experimenteren we met onder meer de pruimenteelt, wijnbouw en bioproducten. Probleem is dat heel wat boeren nog niet zo lang geleden enorme sommen geld hebben geïnvesteerd. Zij kunnen niet van de éne op de andere dag hun hele verdienmodel omgooien.”
Verloren strijd
Karel Paesmans, zaakvoerder van Fruitsnacks in Nieuwerkerken, gaf afgelopen zomer nog 50.000 kilo peren gratis weg. “Uit protest tegen de onleefbare situatie die de politiek heeft gecreëerd”, zucht de fruitteler. “De Russische boycot en de EU-subsidies aan Oost-Europese boeren hebben de markt enorm verstoord. Als dat evenwicht niet herstelt, blijven er binnenkort geen Haspengouwse telers meer over. 2020 lijkt iets beter te worden doordat de oogst in Polen en Italië is mislukt, maar voorlopig vertaalt zich dat niet in marktconforme prijzen. Zeker voor appels is de concurrentie met het Oostblok een verloren strijd. Ik vrees dat we op termijn enkel nog appels voor de binnenlandse markt zullen telen.”
Droogte ondanks natte start oktober nog altijd niet weggewerkt
HASSELT Ondanks de overvloedige neerslag van de afgelopen dagen is de historische droogte in Vlaanderen nog lang niet weggewerkt. “Daarvoor moet het verschillende weken flink doorregenen”, zegt Katrien Smet van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).
De voorbije dagen kregen we in Limburg heel wat neerslag over ons heen. “Zeker op dinsdag zijn de waterputten flink bijgevuld”, weet weerman Ruben Weytjens. In Ukkel kwam toen bijna 24 liter water per vierkante meter naar beneden, maar ook in Limburg werden lokaal dergelijke dagsommen bereikt. “Maar september was zeker geen opvallend natte maand. Volgens Nederlandse metingen vlak aan de grens is er vorige maand zelfs minder neerslag dan gemiddeld naar beneden gekomen.”
De historische droogte die we al een jaar meeslepen, is nog lang niet van de baan. “Begin september stonden de grondwaterstanden op verschillende plaatsen in Vlaanderen historisch laag”, weet Katrien Smet. “De neerslag die is gevallen, was meer dan welkom. Maar de tekorten zijn daarmee niet aangevuld. Daarvoor moet het echt wel een paar weken flink doorregenen.”
